1. Wat zijn nieuwe veiligheidsrisico’s in de (petro)chemische industrie als gevolg van de energietransitie, zoals elektrificatie, waterstof, wind, zon en batterijen, en/of als gevolg van het uitfaseren van fossiele brandstoffen? 
2. Welke innovaties zijn nodig voor risicobeheersing?

Code: RCA 2022-43

Status: Afgerond

Update: juni 2023

Alle ontwikkelingen en nieuwe technieken in het kader van de energietransitie leiden tot nieuwe procesveiligheidsrisico’s en vragen om (nieuwe) beheersmaatregelen en nieuwe veiligheidsconcepten (standaards) voor de industrie. Om veilig te kunnen blijven werken moeten mensen in de industrie leren omgaan met die veranderingen. Dat is niet altijd eenvoudig. Het vraagt tijd, aandacht en inzet van veiligheidsprofessionals en  toezichthouders. Het is belangrijk in kaart te brengen wat mogelijkheden zijn voor de industrie en hoe risico's beheerst kunnen worden.

Nieuwe risico’s als gevolg van de energietransitie

Door de energietransitie zullen bestaande technieken voor het opwekken van energie worden vervangen door andere, relatief nieuwe technieken of methoden. Elektriciteit zal vaker en verregaander gebruikt gaan worden als duurzame energiebron in de procesindustrie, bijvoorbeeld als alternatief voor fornuizen die nu gestookt worden met fossiele brandstoffen of als energiebron bij productscheiding. Een andere ontwikkeling is opvang van CO2 en dit gebruiken als grondstof voor het maken van nieuwe chemische producten of brandstoffen voor alternatieve energie opwekking. Andere ontwikkelingen in de energietransitie zijn gaande op gebied van energiewinning, - opslag, -transport en -distributie, zoals met betrekking tot waterstof en andere duurzame energiebronnen, zoals wind (turbines), zon (panelen) en geothermie. Al deze ontwikkelingen en nieuwe technieken leiden tot nieuwe  procesveiligheidsrisico’s en vragen om (nieuwe) beheersmaatregelen en nieuwe veiligheidsconcepten (standaards) voor de industrie. Om veilig te kunnen blijven werken moeten mensen in de industrie leren omgaan met die veranderingen. Dat is niet altijd eenvoudig. Het vraagt tijd, aandacht en inzet van veiligheidsprofessionals en toezichthouders.

Over elektrificatie

Elektriciteit zal mogelijk vaker en verregaander gebruikt gaan worden als duurzame energiebron in de procesindustrie, bijvoorbeeld als alternatief voor fornuizen die gestookt worden met fossiele brandstoffen. Elektriciteit zou bijvoorbeeld ook meer gebruikt kunnen gaan worden als energiebron bij productscheiding. Deze nieuwe technieken leiden tot nieuwe procesveiligheidsrisico’s en de risicobeheersing ervan, en mogelijk nieuwe veiligheidsstandaarden voor de industrie.

Dit onderzoek heeft het karakter van een verkenning. Met de aangemelde partijen wordt verkend op welke wijze zij nieuwe risico’s van de energietransitie in beeld hebben gebracht, wat deze risico’s zijn, wat nodig is om ze te kunnen beheersen en hoe de partijen omgaan met onbekende of onwaarschijnlijke risico’s.

• Er is noodzaak voor het ontwikkelen van ongevalscenario’s, aanpassing van procesinstallaties, onderhoud, risicoafweging
• Vergroot samenwerking en kennisuitwisseling tussen (NL) expertisenetwerken, platforms, kenniscentra.
• Creëer experimenteerruimte, verbeter MoC-processen, actualiseer kaders, normen en richtlijnen
• Geef aandacht aan kleinere/nieuwe spelers, publieke belangen en risicocommunicatie

Volledige project rapportage is alleen beschikbaar voor deelnemers - u moet hiervoor bij het SDN programmabureau toegang voor aanvragen en inloggen.