Veiligheid AAV op petrochemische sites-Praktijktest incidentscenario’s (Fase 3)

Door Robert Schenk, New Behavior -Projectleider AAV-fase 3

De opmars van de elektrische auto lijkt niet te stoppen. In 2023 was zo’n 30% van het aantal nieuwe personenauto’s elektrisch, en is het aandeel in het wagenpark zo’n 4%. Bij vrachtwagens zijn er meer uitdagingen en rijdt nog geen half procent emissieloos. Daar speelt er nog een kip-ei-verhaal met drie uitdagingen: financiering, laadinfrastructuur en aanbod van alternatieve aangedreven vrachtwagens (AAV’s: elektrisch, waterstof of aardgas (LNG of CNG) aangedreven). Maar de deadline van 2030 om in Europa de uitstoot van schadelijke stoffen met 45% omlaag te krijgen komt steeds dichterbij, dus wordt ook hier een groei verwacht.

Dit betekent dat ook op petrochemische industrieterreinen meer AAV’s zullen verschijnen, wat een ander risicoprofiel met zich meebrengt. Risicomanagment is vooruitzien. Daarom heeft Safety Delta Nederland (SDN) namens de veiligheidsregio’s het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIPV) gevraagd om onderzoek te doen naar de specifieke veiligheidsrisico’s die samengaan met de aanwezigheid van alternatief aangedreven vrachtauto’s op petrochemische bedrijfsterreinen. De resultaten van dit onderzoek zijn eind 2023 gepubliceerd in het NIPV Rapport – Veiligheid alternatief aangedreven voertuigen op chemische sites – Incidentscenario’s (fase 2). Dit rapport beschrijft incidentscenario’s met AAV’s met een significante impact op de veiligheid, en de maatregelen die genomen kunnen worden om de risico’s te beheersen.

Fase 3
Op basis van dit rapport is SDN een vervolgproject ‘Veiligheid AAV’s Fase 3 – praktijktest’ gestart om de geïdentificeerde risico’s en maatregelen op verschillende locaties in de praktijk te testen. Hoofddoel van dit project is om op basis van deze praktijktesten een handreiking op te stellen over de (additionele) veiligheidsrisicobeheersingsmaatregelen van AAV’s op petrochemische bedrijfsterreinen. Hierbij wordt met name gekeken naar het wegtransport van goederen (tanks en stukgoed) met AAVs, het laden en lossen ervan, en het parkeren van AAVs op deze terreinen.
In het kader van dit project vond op 16 april 2024 in Den Haag de eerste workshop plaats met experts uit de (petro)chemie. Tijdens deze workshop zijn de bevindingen, worst case scenario’s en beheersmaatregelen uit fase 2 gepresenteerd en besproken. Op basis hiervan is een Stappenplan opgesteld voor voor het implementeren van AAV risicomanagement op een petrochemische bedrijfsterrein. Daarna is als eerste oefening de effectafstand van de worst case scenario’s op diverse locaties in kaart gebracht. Vervolgens zijn gezamenlijk de Bow-ties van de specifieke AAV-risico’s besproken en vertaald naar een checklist.

Vervolgstappen
Deelnemende bedrijven gaan nu op hun eigen sites het AAV-risicomanagement stappenplan implementeren en testen in de praktijk. De ervaringen, issues en vragen uit de praktijk zullen in de volgende workshop op 16 april 2024 worden besproken. En op basis van deze praktijkbevindingen zal een Handreiking AAV Risicomanagement worden geschreven met ‘in-de-praktijk-geteste’ AAV gerelateerde risico-identificatie methodes en proportionele risicobeheersmaatregelen. Dit inclusief opname ervan in het VBS.

Naast deze inhoudelijke onderwerpen is dit project ook bedoeld om een structurele samenwerking, afstemming en kennisdeling tussen de deelnemende bedrijven te faciliteren op een veiligheidsgebied waar op dit moment de wettelijke kaders nog ontbreken. Regulering en toezicht zullen gevraagd worden naar hun opinie over de i dit project opgestelde Handreiking AAV Risicomaatregelen.

Persoonlijk spreekt dit project mij aan omdat uit onderzoek blijkt dat leren, verbeteren en innoveren beter en sneller gaat als je het organisatie overstijgend aanpakt, met ‘cross-site learning’. Dat vraagt openheid, onderling vertrouwen en samenwerking. Dus het opzij zetten van de oude ‘concurrentie-mindset’. Aangezien veiligheid van wezenlijk, algemeen belang is het goed, noodzakelijk en in ieder’s belang dat deze stap gezet wordt. Dat levert voor iedereen meerwaarde op.

Belangstellende bedrijven kunnen zich voor meer informatie of deelname aan dit project melden via hun brancheverenigingen VNCI, VOTOB of VeMoBin of via de SDN projecten pagina.